Bepaling van het risico op (de ontwikkeling) van baarmoederhalskanker bij HPV positieve vrouwen.

Baarmoederhalskanker (BMHK) is één van de meest voorkomende kankers bij vrouwen. Het Bevolkingsonderzoek (BVO) naar BMHK in Nederland is ingesteld om voorstadia van BMHK in een vroeg stadium te detecteren en effectief te kunnen behandelen. Bij het BVO BMHK wordt een uitstrijkje van de baarmoederhals genomen. Vóór 2017 werd dit uitstrijkje microscopisch onderzocht op afwijkende cellen die een aanwijzing kunnen zijn dat er een voorstadium van BMHK aanwezig is. De methode is echter subjectief en relatief ongevoelig en het kwam vaak voor dat afwijkende cellen werden gemist. Om de opsporing van BMHK te verbeteren heeft het Ministerie van VWZ besloten om per 2017 het bevolkingsonderzoek te veranderen: nu worden uitstrijkjes  onderzocht op de aanwezigheid van hoog-risico humaan papillomavirus (hrHPV) DNA. Deze virussen zijn direct verantwoordelijk is voor het ontstaan van BMHK.

De belangrijkste redenen om het BVO BMHK te veranderen zijn (1) de nieuwe methode is objectief (virus is aanwezig of afwezig)  en (2) de methode is veel gevoeliger; er worden meer voorstadia van BMHK opgespoord die in een vroeg stadium genezen kunnen worden.

Het nadeel van de hoge gevoeligheid van de nieuwe test is echter dat heel veel gezonde vrouwen ook positief getest worden. Deze vrouwen zijn weliswaar met het virus geïnfecteerd, maar hebben GEEN voorstadia van BMHK. In 2017 zijn in Nederland  60,000 vrouwen positief getest voor hrHPV DNA. Deze vrouwen worden allemaal geconfronteerd met een uitslag die zou kunnen duiden op een voorstadium van baarmoederhalskanker. Echter, minder dan 2% van deze vrouwen hebben daadwerkelijk behandeling nodig. Dit betekent dat meer dan 58,800 vrouwen belast worden met een  zinloze diagnose en zelfs onnodige doorverwijzingen naar de gynaecoloog .

Behalve dat dit een extra druk geeft op de kosten van de gezondheidszorg, heeft dit een enorme impact op de vrouw zelf.  Onnodige onrust, stress en angst voor kanker zijn onontkoombare effecten van een dergelijke uitslag.

In ons onderzoek willen wij nieuwe biomarkers identificeren waarmee we het risico van hrHPV positieve vrouwen op (1) het ontwikkelen van voorstadia van baarmoederhalskanker en/of (2) de noodzaak van behandeling van een lichte afwijking aan de baarmoederhals, veel nauwkeuriger kunnen bepalen. We zullen hierbij gebruik maken van nieuwe geavanceerde technieken waarmee we heel precies kunnen bepalen of een hrHPV infectie gevaarlijk of ongevaarlijk is. . De waarde van deze biomarkers  zullen we testen in uitstrijkjes uit de biobank van het huidige bevolkingsonderzoek.

 

 

Dr. Willem Melchers 

Dr. Wiliam Leenders

Beide werkzaam in het Radboudumc, Afdeling Medische Microbiologie en afdeling Biochemie